BOOK
Ross and Wilson Anatomie en Fysiologie in gezondheid en ziekte - E-Book
(2017)
Additional Information
Book Details
Abstract
Ross en Wilson is de eerste keuze van reeds meer dan een miljoen studenten sinds de eerste publicatie meer dan 50 jaar geleden. Als een van de meest populaire handboeken voor anatomie en fysiologie introduceert het de systemen en functies van het menselijk lichaam en de effecten van ziektes en aandoeningen op het normaal functioneren van het lichaam. Meer dan eender welk handboek is Ross and Wilson gekenmerkt door het gebruik van heldere taal aangevuld met kleurrijke illustraties en een groot aanbod van interactieve online-activiteiten voor een boeiende leerervaring.
Ross and Wilson is noodzakelijk studie en leesmateriaal voor ieder in de ziekenzorg en vooral voor professionelen in opleiding in de verpleging en aanverwande beroepen, complementaire/alternatieve geneeskunde of voor paramedici en ambulancepersoneel.
- Zorvuldig herwerkte tekst zonder onnodige details om verwarring bij de student, nieuw aan dit leervak, te vermijden
- Vele duidelijke illustraties in kleur met diagrammen en foto's
- Reeks van paragrafen, punten- en bulletlijst helpen bij het leren en herhalen van de leerstof
- Leerdoelen voor paragrafen in elk hoofdstuk
- Lijst met veel gebruikte voorzetsels, achtervoegsels en woordstammen in anatomie en fysiologie
- Appendix met biologische waarden als referentie
- Toegang tot extra electronische bronnen, inclusief animaties, inkleur oefeningen, studies, zelftestactiviteiten , en weblinks
- Volledig herziende tekst met focus op de meest voorkomende aandoeningen
- Nieuwe paragrafen over de invloed van het verouderen op de lichaamssystemen om de kernonderdelen van de leerstof te bestendigen en het weerspiegelt ook de veroudering van onze bevolking
- Een nieuw en gemakkelijk te gebruiken functie is toegevoegd voor de uitgebreide en variërende selectie van populair web gebaseerde online zelfevaluatie taken
- Extrra gekleurde micrografie ën en foto's evenals bijgewerkte illustraties
- Aangevulde verklarende woordenlijst voor een vlug en gemakkelijk te gebruiken referentie naar veel gebruikte terminologie.
Table of Contents
| Section Title | Page | Action | Price |
|---|---|---|---|
| Front Cover | cover | ||
| Evolve page | IFC1 | ||
| Ross en Wilson Anatomie en Fysiologie in gezondheid en ziekte- | i | ||
| Copyright Page | iv | ||
| Table Of Contents | v | ||
| Voorwoord | vii | ||
| Dankbetuigingen | viii | ||
| Dankbetuiging van de auteurs | viii | ||
| Dankbetuiging van de uitgever | viii | ||
| Veelgebruikte voorvoegsels, achtervoegsels en stammen | ix | ||
| Sleutel | xi | ||
| 1 Het lichaam en zijn bouwstenen | 1 | ||
| Section 1_text | 1 | ||
| Hoofdstuk 1 Inleiding tot het menselijk lichaam | 3 | ||
| Niveaus van structurele complexiteit | 4 | ||
| Inwendig milieu en homeostase | 5 | ||
| Homeostase | 6 | ||
| Regulatiesystemen | 6 | ||
| Negatieve feedbackmechanismen (Fig. 1.4) | 6 | ||
| Positieve feedbackmechanismen | 7 | ||
| Verstoring van de homeostase | 7 | ||
| Vitale behoeften van het lichaam | 8 | ||
| Communicatie | 8 | ||
| Transportsystemen | 8 | ||
| Bloed (Hfdst. 4) | 8 | ||
| Plasma. | 8 | ||
| Bloedcellen. | 8 | ||
| Het cardiovasculair systeem (Hfdst. 5) | 8 | ||
| Bloedvaten. | 8 | ||
| Het hart. | 9 | ||
| Het lymfoïde systeem (Hfdst. 6) | 9 | ||
| Interne communicatie | 10 | ||
| Zenuwstelsel (hoofdstuk 7) | 10 | ||
| Het endocriene stelsel (Hfdst. 9) | 11 | ||
| Communicatie met de buitenwereld | 11 | ||
| Klassieke zintuigen (Hfdst. 8) | 11 | ||
| Verbale communicatie | 11 | ||
| Non-verbale communicatie | 11 | ||
| Opname van stoffen en eliminatie van afvalstoffen | 11 | ||
| Opname van zuurstof | 11 | ||
| Inname van voedingsmiddelen (eten) | 12 | ||
| Spijsvertering | 12 | ||
| Het maag-darmkanaal. | 12 | ||
| Bijhorende organen. | 12 | ||
| Metabolisme | 12 | ||
| Verwijdering van afvalstoffen | 13 | ||
| Koolstofdioxide | 13 | ||
| Urine | 13 | ||
| Feces | 13 | ||
| Bescherming en overleving | 13 | ||
| Bescherming tegen externe invloeden | 13 | ||
| Weerstand tegen infectie | 13 | ||
| Aspecifieke verdedigingsmechanismen | 14 | ||
| Specifieke verdedigingsmechanismen | 14 | ||
| Beweging | 14 | ||
| Behoud van de soort | 14 | ||
| Overdracht van erfelijke eigenschappen | 14 | ||
| Voortplanting (Hfdst. 18) | 14 | ||
| Inleiding tot de veroudering | 15 | ||
| Inleiding tot de ziekteleer | 18 | ||
| Etiologie | 18 | ||
| Pathogenese | 18 | ||
| Ontsteking. | 18 | ||
| Tumoren. | 18 | ||
| Abnormale immunologische mechanismen. | 18 | ||
| Trombose, embolie en infarcering. | 18 | ||
| Degeneratie/slijtage. | 18 | ||
| Metabolische afwijkingen. | 18 | ||
| Genetische afwijkingen. | 18 | ||
| Literatuurverwijzing | 19 | ||
| Hoofdstuk 2 Inleiding tot de chemie van het leven | 21 | ||
| Atomen, moleculen en verbindingen | 22 | ||
| Atoomstructuur | 22 | ||
| Atoomnummer en atoommassa | 22 | ||
| Isotopen. | 23 | ||
| Moleculen en verbindingen | 23 | ||
| Covalente en ionaire bindingen. | 23 | ||
| Covalente binding. | 23 | ||
| Ionaire bindingen. | 23 | ||
| Elektrolyten | 24 | ||
| Het meten van stoffen in lichaamsvloeistoffen | 24 | ||
| Zuren, basen en pH | 25 | ||
| De pH schaal | 25 | ||
| De pH-waarden van lichaamsvloeistoffen | 25 | ||
| Buffers | 25 | ||
| Acidose en alkalose | 26 | ||
| Belangrijke biologische moleculen | 26 | ||
| Koolhydraten | 26 | ||
| Aminozuren en eiwitten | 27 | ||
| Lipiden | 27 | ||
| Nucleotiden | 28 | ||
| Nucleïnezuren | 28 | ||
| Adenosinetrifosfaat (ATP) | 28 | ||
| Enzymen | 28 | ||
| Verplaatsing van stoffen door lichaamsvloeistoffen | 29 | ||
| Diffusie | 29 | ||
| Osmose | 29 | ||
| Lichaamsvloeistoffen | 30 | ||
| Extracellulaire vloeistof | 30 | ||
| Intracellulaire vloeistof | 31 | ||
| Hoofdstuk 3 Cellen, weefsels en structuur van het lichaam | 33 | ||
| De cel: structuur en functies | 34 | ||
| De plasmamembraan | 34 | ||
| Membraaneiwitten | 34 | ||
| Organellen 3.1 | 35 | ||
| De kern (nucleus) | 35 | ||
| Mitochondriën | 35 | ||
| Ribosomen | 36 | ||
| Endoplasmatisch reticulum (ER) | 36 | ||
| Golgi-apparaat | 36 | ||
| Lysosomen | 36 | ||
| Cytoskelet | 36 | ||
| Microfilamenten. | 36 | ||
| Microtubuli. | 36 | ||
| Centrosoom. | 36 | ||
| Celuitstulpingen. | 36 | ||
| Celcyclus | 37 | ||
| Interfase | 37 | ||
| Mitose (fig. 3.8 en 3.9) 3.2 | 37 | ||
| Profase. | 37 | ||
| Metafase. | 38 | ||
| Anafase. | 38 | ||
| Telofase. | 38 | ||
| Transport van stoffen door de celmembraan | 38 | ||
| Passief transport | 38 | ||
| Diffusie | 38 | ||
| Gefaciliteerde diffusie | 39 | ||
| Osmose | 39 | ||
| Actief transport 3.5 | 39 | ||
| De natrium-kaliumpomp | 39 | ||
| Bulktransport (fig. 3.11) | 39 | ||
| Weefsels | 40 | ||
| Epitheelweefsel (fig. 3.12) | 40 | ||
| Eenlagig epitheel | 40 | ||
| Plaveisel(cel)epitheel (of squameus epitheel) | 40 | ||
| Kubisch epitheel | 40 | ||
| Cilinder(cel)epitheel | 41 | ||
| Meerlagige epithelia | 41 | ||
| Meerlagig plaveiselepitheel (fig. 3.13) | 41 | ||
| Verhoornend (meerlagig) plaveiselepitheel. | 41 | ||
| Niet-verhoornend (meerlagig) plaveiselepitheel. | 41 | ||
| Overgangsepitheel (fig. 3.15) | 41 | ||
| Bindweefsel | 41 | ||
| Bindweefselcellen | 42 | ||
| Fibroblasten. | 42 | ||
| Vetcellen. | 42 | ||
| Macrofagen. | 42 | ||
| Leukocyten. | 42 | ||
| Plasmacellen. | 42 | ||
| Mestcellen. | 42 | ||
| Losmazig bindweefsel (fig. 3.18) | 43 | ||
| Vetweefsel (fig. 3.19) | 43 | ||
| Wit vetweefsel. | 44 | ||
| Bruin vetweefsel. | 44 | ||
| Reticulair weefsel (fig. 3.20) | 44 | ||
| Vast bindweefsel | 44 | ||
| Fibreus bindweefsel (fig. 3.21A) | 44 | ||
| Elastisch bindweefsel (fig. 3.21B) | 44 | ||
| Bloed | 44 | ||
| Kraakbeen | 44 | ||
| Hyalien kraakbeen (fig. 3.22A) | 44 | ||
| Fibreus kraakbeen (fig. 3.22B) | 45 | ||
| Elastisch kraakbeen (fig. 3.22C) | 45 | ||
| Beenweefsel | 45 | ||
| Spierweefsel | 45 | ||
| Skeletspierweefsel (fig. 3.23) | 45 | ||
| Gladde spierweefsel (fig. 3.24) | 45 | ||
| Hartspierweefsel (fig. 3.25) | 46 | ||
| Zenuwweefsel | 46 | ||
| Weefselregeneratie | 47 | ||
| Membranen | 47 | ||
| Epitheliale membranen | 47 | ||
| Slijmvliezen 3.6 | 47 | ||
| Weivliezen 3.7 | 47 | ||
| Synoviale membranen 3.8 | 47 | ||
| Klieren | 47 | ||
| De organisatie van het lichaam | 48 | ||
| Anatomische termen | 48 | ||
| De anatomische positie. | 48 | ||
| Positionele termen. | 48 | ||
| Lichaamsgebieden. | 48 | ||
| Lichaamsvlak (fig. 3.29) | 48 | ||
| Mediane vlak. | 48 | ||
| Coronale vlak. | 48 | ||
| Transverse vlak. | 50 | ||
| Anatomische verwijsiconen in dit boek | 50 | ||
| Het skelet | 50 | ||
| Het axiale skelet | 50 | ||
| Schedel | 50 | ||
| Functies | 50 | ||
| Wervelkolom 3.9 | 51 | ||
| 2 Communicatie | 61 | ||
| Section 2_text | 61 | ||
| Hoofdstuk 4 Bloed | 63 | ||
| Plasma | 64 | ||
| Plasma-eiwitten | 64 | ||
| Albuminen. | 64 | ||
| Globulinen. | 64 | ||
| Stollingsfactoren. | 64 | ||
| Elektrolyten | 65 | ||
| Voedingsstoffen | 65 | ||
| Afvalproducten | 65 | ||
| Hormonen (zie Hfdst. 9) | 65 | ||
| Gassen | 65 | ||
| Celbestanddelen van bloed 4.1 | 65 | ||
| Erytrocyten (rode bloedcellen) 4.2 | 65 | ||
| Levensduur en functie van erytrocyten | 67 | ||
| Hemoglobine | 67 | ||
| Het vervoer van zuurstof | 68 | ||
| Lage pH. | 68 | ||
| Laag zuurstofgehalte (hypoxie). | 68 | ||
| Temperatuur. | 68 | ||
| Regulering van erytropoëse | 68 | ||
| Afbraak van erytrocyten | 68 | ||
| Bloedgroepen 4.3 | 69 | ||
| Het ABO-bloedgroepensysteem | 69 | ||
| Het resussysteem 4.4 | 69 | ||
| Leukocyten (witte bloedcellen) 4.5 | 69 | ||
| Granulocyten (polymorfkernige leukocyten) | 69 | ||
| Neutrofielen | 70 | ||
| Eosinofielen | 71 | ||
| Basofielen | 71 | ||
| Agranulocyten | 71 | ||
| Monocyten | 71 | ||
| Het monocyt-macrofaagsysteem. | 72 | ||
| Lymfocyten | 72 | ||
| Trombocyten (bloedplaatjes) 4.6 | 72 | ||
| Hemostase | 72 | ||
| 1. Vasoconstrictie. | 72 | ||
| 2. Trombocytenaggregatie (propvorming). | 72 | ||
| 3. Coagulatie (bloedstolling). | 72 | ||
| 4. Fibrinolyse. | 73 | ||
| Stollingsregulatie | 73 | ||
| Erytrocytenstoornissen | 75 | ||
| Anemie | 75 | ||
| Ijzergebreksanemie | 75 | ||
| Deficiënte inname | 75 | ||
| Grote behoefte | 76 | ||
| Malabsorptie | 76 | ||
| Vitamine B12-/foliumzuurdeficiëntieanemie | 76 | ||
| Vitamine-B12-deficiëntieanemie | 76 | ||
| Pernicieuze anemie | 76 | ||
| Tekort aan vitamine B12 in de voeding | 76 | ||
| Andere oorzaken van vitamine-B12-deficiëntie | 76 | ||
| Complicaties van vitamine-B12-deficiëntieanemie | 76 | ||
| Foliumzuurdeficiëntieanemie | 76 | ||
| Aplastische anemie | 76 | ||
| Hemolytische anemie | 77 | ||
| Congenitale hemolytische anemieën | 77 | ||
| Sikkelcelanemie | 77 | ||
| Complicaties. | 77 | ||
| Thalassemie | 77 | ||
| Hemolytische anemie van pasgeborenen | 77 | ||
| Verworven hemolytische anemie | 78 | ||
| Chemische stoffen | 78 | ||
| Auto-immuniteit | 78 | ||
| Bloedtransfusiereacties | 78 | ||
| Polycytemie | 78 | ||
| Relatieve toename van erytrocytentelling | 78 | ||
| Ware toename van erytrocytentelling | 79 | ||
| Fysiologisch. | 79 | ||
| Pathologisch. | 79 | ||
| Leukocytenstoornissen | 79 | ||
| Leukopenie | 79 | ||
| Granulocytopenie (neutropenie) | 79 | ||
| Leukocytose | 79 | ||
| Leukemie | 79 | ||
| Oorzaken van leukemie | 79 | ||
| Ioniserende straling. | 79 | ||
| Chemische stoffen. | 79 | ||
| Genetische factoren. | 80 | ||
| Soorten leukemie | 80 | ||
| Acute leukemie | 80 | ||
| Acute myeloïde leukemie (AML). | 80 | ||
| Acute lymfatische leukemie (ALL). | 80 | ||
| Chronische leukemie | 80 | ||
| Chronische myeloïde leukemie (CML). | 80 | ||
| Chronische lymfoïde leukemie (CLL). | 80 | ||
| Hemorragische ziekten | 80 | ||
| Trombocytopenie | 80 | ||
| Verlaagde trombocytenproductie | 80 | ||
| Verhoogde trombocytenafbraak | 80 | ||
| Auto-immuuntrombocytopenische purpura. | 80 | ||
| Vitamine-K-deficiëntie | 81 | ||
| Hemorragische ziekte van pasgeborenen | 81 | ||
| Vitamine-K-deficiëntie bij volwassenen | 81 | ||
| Consumptiecoagulopathie (DIC) | 81 | ||
| Congenitale aandoeningen | 81 | ||
| Hemofilie | 81 | ||
| Ziekte van Von Willebrand | 81 | ||
| Hoofdstuk 5 Het hartvaatstelsel | 83 | ||
| Bloedvaten | 85 | ||
| Arteriën en arteriolen | 85 | ||
| Anastomosen en eindarteriën | 85 | ||
| Capillairen en sinusoïden | 85 | ||
| Capillaire refill-tijd | 86 | ||
| Venen en venulen | 86 | ||
| Bloedtoevoer | 86 | ||
| Regulering van bloedvatdiameter | 86 | ||
| De diameter van bloedvaten en de bloedstroming | 87 | ||
| Lokale regulatie van de bloedstroom | 87 | ||
| Capillaire uitwisseling | 88 | ||
| Uitwisseling van gassen | 88 | ||
| Uitwisseling van andere stoffen | 88 | ||
| Dynamiek van capillair vocht | 88 | ||
| Hart | 89 | ||
| Positie 5.2 | 89 | ||
| Organen rond het hart (fig. 5.10) | 89 | ||
| Structuur | 89 | ||
| De hartwand | 89 | ||
| Pericard | 89 | ||
| Myocard | 90 | ||
| Vezelweefsels in het hart. | 90 | ||
| Endocard | 90 | ||
| Binnenkant van het hart 5.3, 5.4 | 90 | ||
| Bloedstroom door het hart (fig. 5.14) 5.5 | 91 | ||
| Bloedtoevoer naar het hart (coronaircirculatie) 5.6 | 92 | ||
| Arteriële toevoer (fig. 5.17). | 92 | ||
| Veneuze afvoer. | 93 | ||
| Prikkelgeleidingssysteem van het hart (fig. 5.18) 5.7 | 94 | ||
| Sinu-atriale knoop (sinusknoop) | 94 | ||
| Atrioventriculaire knoop (AV-knoop) | 94 | ||
| Atrioventriculaire bundel (AV-bundel of bundel van His) | 94 | ||
| Zenuwtoevoer naar het hart | 94 | ||
| Factoren die de hartslag beïnvloeden | 94 | ||
| De hartcyclus | 94 | ||
| Fasen in de hartcyclus | 95 | ||
| Hartgeluiden | 96 | ||
| Elektrische veranderingen in het hart 5.8 | 96 | ||
| Hartminuutvolume (hartdebiet of cardiac output) | 96 | ||
| Slagvolume | 97 | ||
| Arteriële bloeddruk (perifere weerstand). | 97 | ||
| Bloedvolume. | 97 | ||
| Veneus aanbod | 97 | ||
| Positie van het lichaam. | 97 | ||
| Spiercontractie. | 97 | ||
| Respiratoire pomp. | 97 | ||
| Hartfrequentie | 97 | ||
| Autonoom zenuwstelsel. | 97 | ||
| Stoffen in de circulatie. | 98 | ||
| Positie. | 98 | ||
| Lichaamsbeweging. | 98 | ||
| Emotionele toestand. | 98 | ||
| Geslacht. | 98 | ||
| Leeftijd. | 98 | ||
| Temperatuur. | 98 | ||
| Baroreceptorreflex. | 98 | ||
| Bloeddruk | 98 | ||
| Systolische en diastolische druk. | 98 | ||
| Elasticiteit van de vaatwanden. | 98 | ||
| Factoren die de bloeddruk bepalen | 98 | ||
| Hartminuutvolume | 98 | ||
| Perifere of arteriolaire weerstand | 99 | ||
| Autoregeling | 99 | ||
| Regeling van de bloeddruk | 99 | ||
| Kortetermijnregulatie (of neurale controle) van de bloeddruk | 99 | ||
| Baroreceptoren | 99 | ||
| Chemoreceptoren | 100 | ||
| Hogere hersencentra | 101 | ||
| Langetermijnregulatie (hormonale controle) van de bloeddruk | 101 | ||
| Druk in de longcirculatie | 101 | ||
| Polsfrequentie | 101 | ||
| Factoren van invloed op de polsfrequentie 5.9 | 102 | ||
| Bloedcirculatie | 102 | ||
| Kleine circulatie (longcirculatie) 5.10 | 102 | ||
| Grote circulatie (lichaamscirculatie) | 102 | ||
| Voornaamste bloedvaten | 102 | ||
| Aorta (fig. 5.28) | 102 | ||
| Aorta thoracica (thoracale aorta) (fig. 5.28) | 105 | ||
| Aorta ascendens. | 105 | ||
| Arcus aortae. | 105 | ||
| Aorta descendens met de pars thoracica. | 105 | ||
| Aorta descendens pars abdominalis (fig. 5.28) | 105 | ||
| Venae cavae (fig. 5.29) | 106 | ||
| Vena cava superior | 106 | ||
| Vena cava inferior | 106 | ||
| Bloedcirculatie in het hoofd en de hals | 106 | ||
| Arteriële toevoer | 106 | ||
| Arteria carotis communis. | 106 | ||
| Arteria carotis externa (fig. 5.30). | 107 | ||
| Arteria carotis interna. | 107 | ||
| Circulus arteriosus (cirkel van Willis [fig. 5.31]). | 107 | ||
| Veneus aanbod | 108 | ||
| Bloedcirculatie in de bovenste ledematen | 109 | ||
| Arteriële toevoer | 109 | ||
| De arteriae subclaviae. | 109 | ||
| Het bovenlichaam | 110 | ||
| Circulatie in de thorax | 110 | ||
| Arteriële toevoer | 110 | ||
| Veneuze afvoer | 111 | ||
| Circulatie in het abdomen | 111 | ||
| Arteriële toevoer | 111 | ||
| Gepaarde takken. | 111 | ||
| Ongepaarde takken. | 111 | ||
| Veneuze afvoer | 112 | ||
| Portale circulatie 5.11 | 112 | ||
| Vena portae. | 112 | ||
| Bloedsomloop naar bekken en onderste ledematen | 113 | ||
| Arteriële toevoer | 113 | ||
| Arteriae iliacae communes. | 113 | ||
| Veneuze afvoer | 114 | ||
| Diepe venen. | 114 | ||
| Oppervlakkige venen (fig. 5.44). | 115 | ||
| Overzicht van de belangrijkste bloedvaten (fig. 5.45) | 116 | ||
| Foetale bloedsomloop | 118 | ||
| Kenmerken van de foetale circulatie 5.12 | 118 | ||
| Placenta | 118 | ||
| Structuur | 118 | ||
| Functies | 118 | ||
| Uitwisseling van voedings- en afvalstoffen. | 118 | ||
| Bescherming van de foetus. | 118 | ||
| Handhaving van de zwangerschap. | 119 | ||
| Humaan choriongonadotrofine (hCG). | 119 | ||
| Progesteron en oestrogeen. | 119 | ||
| Foetale aanpassingen (fig. 5.47A) | 119 | ||
| Ductus venosus. | 119 | ||
| Ductus arteriosus. | 119 | ||
| Foramen ovale. | 120 | ||
| Veranderingen bij de geboorte (fig. 5.47B) | 120 | ||
| Verouderingsproces en het cardiovasculair stelsel | 120 | ||
| Verouderingsproces en het hart | 120 | ||
| Veroudering en het bloedvatenstelsel | 120 | ||
| Shock | 121 | ||
| Hypovolemische shock | 121 | ||
| Cardiovasculaire shock | 121 | ||
| Distributieve shock (septische shock, bacteriëmie) | 121 | ||
| Obstructieve shock | 121 | ||
| Neurogene shock | 121 | ||
| Anafylactische shock | 121 | ||
| Fysiologische veranderingen tijdens shock | 121 | ||
| Gecompenseerde shock | 121 | ||
| Ongecompenseerde shock | 122 | ||
| Trombose en embolie | 122 | ||
| Trombose | 123 | ||
| Schade aan de intima van bloedvaten. | 123 | ||
| Versterkte bloedstolling. | 123 | ||
| Embolie | 123 | ||
| Longembolie. | 123 | ||
| Infarct en ischemie | 123 | ||
| Pathologie van de bloedvaten | 123 | ||
| Atheroom (atheromatose) | 124 | ||
| Pathologische veranderingen | 124 | ||
| Oorzaken van atheromatose | 124 | ||
| Effecten van atheromatose 5.13 | 124 | ||
| Arterievernauwing | 124 | ||
| Afsluiting van arteriën | 124 | ||
| Complicaties van atheromatose | 125 | ||
| Trombose en infarct (p. 123) | 125 | ||
| Bloeding | 125 | ||
| Aneurysma | 125 | ||
| Arteriosclerose | 125 | ||
| Aneurysma’s | 125 | ||
| Soorten aneurysma | 126 | ||
| Veneuze trombose | 126 | ||
| Oppervlakkige tromboflebitis | 126 | ||
| Diepe veneuze trombose (DVT) | 126 | ||
| Spataderen (varices) | 126 | ||
| Plaats en effecten van spataderen | 127 | ||
| Spataderen in benen | 127 | ||
| Aambeien (hemorroïden) | 127 | ||
| Varicocoele | 127 | ||
| Oesofagusvarices | 127 | ||
| Tumoren van het bloed en de lymfevaten | 127 | ||
| Angiomen | 127 | ||
| Hemangioom. | 127 | ||
| Capillair hemangioom. | 127 | ||
| Oedeem | 128 | ||
| Plaatsen waar oedeem optreedt | 128 | ||
| Oorzaken van oedeem | 128 | ||
| Verhoogde veneuze hydrostatische druk | 128 | ||
| Verminderde osmotische druk van het plasma | 128 | ||
| Verstoorde lymfeafvoer | 129 | ||
| Verhoogde permeabiliteit van kleine vaten | 129 | ||
| Effusies en ascites | 129 | ||
| Pleurale effusie. | 129 | ||
| Ascites. | 129 | ||
| Hartaandoeningen | 129 | ||
| Hartinsufficiëntie | 129 | ||
| Compenserende mechanismen bij hartinsufficiëntie | 129 | ||
| Acute hartinsufficiëntie | 129 | ||
| Chronische hartinsufficiëntie | 130 | ||
| Rechtszijdige hartinsufficiëntie (backward failure) | 130 | ||
| Toegenomen longvatweerstand. | 130 | ||
| Verzwakking van de hartspier. | 130 | ||
| Linkszijdige hartinsufficiëntie (forward failure) | 130 | ||
| Aandoeningen van de hartkleppen 5.14 | 130 | ||
| Stenose | 130 | ||
| Insufficiëntie | 131 | ||
| Ischemische hartaandoeningen | 131 | ||
| Angina pectoris | 131 | ||
| Myocardinfarct | 131 | ||
| Complicaties | 131 | ||
| Reumatische hartziekte | 131 | ||
| Acute reumatische hartziekte. | 131 | ||
| Chronische reumatische hartziekte. | 131 | ||
| Infectieuze endocarditis | 132 | ||
| Bacteriëmie | 132 | ||
| Onderdrukte immuunrespons | 132 | ||
| Hartafwijkingen | 132 | ||
| Hartritmestoornissen | 132 | ||
| Sinusbradycardie. | 132 | ||
| Sinustachycardie. | 132 | ||
| Asystolie | 132 | ||
| Fibrilleren | 132 | ||
| Hartblok | 133 | ||
| Aangeboren afwijkingen | 133 | ||
| Open ductus arteriosus | 133 | ||
| Atriumseptumdefect | 133 | ||
| Coarctatio aortae | 134 | ||
| Tetralogie van Fallot | 134 | ||
| Stoornissen in de bloeddruk | 134 | ||
| Hypertensie (hoge bloeddruk) | 134 | ||
| Essentiële hypertensie | 134 | ||
| Risicofactoren. | 135 | ||
| Maligne hypertensie | 135 | ||
| Secundaire hypertensie | 135 | ||
| Effecten en complicaties van hypertensie | 135 | ||
| Hart. | 135 | ||
| Hersenen. | 135 | ||
| Nieren. | 135 | ||
| Bloedvaten. | 135 | ||
| Pulmonale hypertensie | 135 | ||
| Hypotensie (lage bloeddruk) | 135 | ||
| Hoofdstuk 6 Het lymfoïde systeem | 137 | ||
| De functies van het lymfatisch systeem | 138 | ||
| Weefseldrainage | 138 | ||
| Absorptie in de dunne darm (Hfdst. 12) | 139 | ||
| Immuniteit (Hfdst. 15) | 139 | ||
| Lymfe en lymfevaten | 139 | ||
| Lymfe | 139 | ||
| Lymfecapillairen | 139 | ||
| Grotere lymfevaten | 139 | ||
| Ductus thoracicus | 140 | ||
| Ductus lymphaticus dexter | 140 | ||
| Lymfeorganen en weefsels | 140 | ||
| Lymfeklieren 6.3 | 140 | ||
| Structuur | 140 | ||
| Functies | 140 | ||
| Filtering en fagocytose | 140 | ||
| Proliferatie van lymfocyten | 141 | ||
| Lien (milt) 6.4 | 141 | ||
| Organen rond de milt | 141 | ||
| Structuur (fig. 6.8) | 141 | ||
| Functies | 142 | ||
| Fagocytose | 142 | ||
| Bloedopslag | 142 | ||
| Immuunreactie | 142 | ||
| Erytropoëse | 142 | ||
| Thymus (zwezerik) 6.5 | 142 | ||
| Organen rond de thymus | 143 | ||
| Structuur | 143 | ||
| Functie | 143 | ||
| Mucosa geassocieerd lymfoïde weefsel (MALT) | 143 | ||
| Amandelen. | 143 | ||
| Folliculi lymphatici aggregati (plaques van Peyer). | 143 | ||
| Pathologie van lymfevaten | 144 | ||
| Ziekteverspreiding | 144 | ||
| Kwaadaardige aandoening | 144 | ||
| Infectie | 144 | ||
| Lymfangitis. | 144 | ||
| Lymfe-obstructie | 144 | ||
| Tumoren | 144 | ||
| Operatie | 144 | ||
| Ziekten van de lymfeklieren | 144 | ||
| Lymfadenitis | 144 | ||
| Mononucleosis infectiosa (klierkoorts, ziekte van Pfeiffer) | 145 | ||
| Andere ziekten | 145 | ||
| Lymfomen | 145 | ||
| Ziekte van Hodgkin | 145 | ||
| Non-Hodgkin lymfomen (NHL) | 145 | ||
| Stoornissen van de milt | 145 | ||
| Splenomegalie | 145 | ||
| Infecties | 145 | ||
| Chronische infecties. | 145 | ||
| Circulatiestoornissen | 146 | ||
| Bloedziekte | 146 | ||
| Tumoren | 146 | ||
| Aandoeningen van de thymusklier | 146 | ||
| Hoofdstuk 7 Het zenuwstelsel | 147 | ||
| Cellen en weefsels van het zenuwstelsel | 148 | ||
| Neuronen (fig. 7.2) 7.2 | 149 | ||
| Cellichamen | 149 | ||
| Axonen en dendrieten | 149 | ||
| Axonen | 150 | ||
| Structuur van het axon. | 150 | ||
| Gemyeliniseerde neuronen. | 150 | ||
| Ongemyeliniseerde neuronen. | 150 | ||
| Dendrieten | 151 | ||
| De zenuwprikkel (actiepotentiaal) 7.3 | 151 | ||
| Synapsen en neurotransmitters 7.4 | 151 | ||
| Zenuwen | 152 | ||
| Sensorische of afferente zenuwen | 153 | ||
| Sensorische receptoren | 153 | ||
| Zintuigen in de huid. | 153 | ||
| Proprioceptie. | 154 | ||
| Speciale zintuigen. | 154 | ||
| erente zenuwen. | 154 | ||
| Motorische of efferente zenuwen | 154 | ||
| Gemengde zenuwen | 154 | ||
| Neuroglia | 154 | ||
| Astrocyten | 154 | ||
| Oligodendrocyten | 154 | ||
| Ependymcellen | 155 | ||
| Microglia | 155 | ||
| Respons van zenuwweefsel op verwonding | 155 | ||
| Perifere regeneratie van zenuwen (fig. 7.13) | 155 | ||
| Neurogliabeschadiging | 156 | ||
| Astrocyten. | 156 | ||
| Oligodendrocyten. | 156 | ||
| Microgliacellen. | 156 | ||
| Het centrale zenuwstelsel | 156 | ||
| De hersenvliezen en het cerebrospinale vocht | 156 | ||
| De hersenvliezen (meninges) (fig. 7.14) | 156 | ||
| Dura mater | 156 | ||
| Arachnoidea | 157 | ||
| Pia mater | 157 | ||
| Hersenventrikels en cerebrospinaal vocht 7.5 | 157 | ||
| De laterale ventrikels | 157 | ||
| De derde ventrikel | 157 | ||
| De vierde ventrikel | 157 | ||
| Cerebrospinaal vocht (CSV) | 157 | ||
| Functies van het cerebrospinale vocht | 158 | ||
| Hersenen | 158 | ||
| Bloedvoorziening en veneuze afvoer | 159 | ||
| Grote hersenen (cerebrum) | 159 | ||
| Hersenkanalen en basale ganglia (fig. 7.19) | 160 | ||
| Basale ganglia | 160 | ||
| Functies van de hersenschors | 160 | ||
| Functionele gebieden van de hersenschors (fig. 7.20) | 161 | ||
| Motorische gebieden van de hersenschors | 161 | ||
| Primaire motorische schors. | 161 | ||
| Gebied van Broca. | 161 | ||
| Sensorische gebieden van de hersenschors | 162 | ||
| Somatosensorische schors. | 162 | ||
| Auditieve cortex. | 162 | ||
| Olfactorische cortex. | 162 | ||
| Smaakgebied. | 162 | ||
| Visuele schors. | 162 | ||
| Associatiegebieden | 162 | ||
| Premotorische gebied. | 162 | ||
| Prefrontale gebied. | 163 | ||
| Gebied van Wernicke. | 163 | ||
| Pariëto-occipitotemporale gebied. | 163 | ||
| Diëncefalon (fig. 7.17) | 163 | ||
| Thalamus | 163 | ||
| Hypothalamus | 163 | ||
| Hersenstam (truncus cerebri) (fig. 7.17) | 164 | ||
| Middenhersenen (mesencephalon) | 164 | ||
| Pons (brug) | 164 | ||
| Verlengde merg | 164 | ||
| Kruising (decussatio) van de piramidebanen. | 164 | ||
| Kruising van de sensorische banen. | 164 | ||
| Het cardiovasculaire centrum (CVC). | 164 | ||
| Het ademhalingscentrum. | 164 | ||
| Reflexcentra. | 164 | ||
| Formatio reticularis | 165 | ||
| 3 Opname van bouwstoffen en uitscheiding van afvalstoffen | 245 | ||
| Section 3_text | 245 | ||
| Hoofdstuk 10 Het ademhalingsstelsel | 247 | ||
| Neus en neusholte | 249 | ||
| Positie en structuur | 249 | ||
| Bekleding van de neusholte 10.3 | 249 | ||
| Openingen naar de neusholte | 249 | ||
| Respiratoire functie van de neus | 250 | ||
| Opwarming. | 250 | ||
| Filtering en zuivering. | 250 | ||
| Bevochtiging. | 250 | ||
| Reukfunctie van de neus | 250 | ||
| Pharynx | 251 | ||
| Positie | 251 | ||
| Bijbehorende structuren van de pharynx | 251 | ||
| De nasopharynx | 251 | ||
| De oropharynx | 251 | ||
| De laryngopharynx | 251 | ||
| Structuur | 251 | ||
| Slijmvlies | 251 | ||
| Submucosa | 251 | ||
| Gladde spieren | 251 | ||
| Bloedvoorziening en innervatie | 251 | ||
| Functies | 251 | ||
| Doorgang voor lucht en voedsel | 251 | ||
| Opwarming en bevochtiging | 252 | ||
| Gehoor | 252 | ||
| Bescherming | 252 | ||
| Spraak | 252 | ||
| Larynx | 252 | ||
| Positie | 252 | ||
| Structuren rond de larynx | 252 | ||
| Structuur | 252 | ||
| Kraakbeen | 252 | ||
| Cartilago thyroidea (Fig. 10.5 en 10.6). | 253 | ||
| Cartilago cricoidea (fig. 10.7). | 253 | ||
| De cartilagines arytenoideae. | 253 | ||
| De epiglottis (fig. 10.4–10.6 en 10.8). | 253 | ||
| Bloedtoevoer en innervatie | 253 | ||
| Binnenzijde van de larynx (fig. 10.8) | 253 | ||
| Functies | 253 | ||
| Geluid produceren. | 253 | ||
| Spraak. | 254 | ||
| Bescherming van de onderste luchtwegen. | 254 | ||
| Doorgang voor lucht. | 254 | ||
| Bevochtigen, filteren en opwarmen. | 254 | ||
| Trachea | 254 | ||
| Positie | 254 | ||
| Structuren rond de trachea (fig. 10.10) | 255 | ||
| Structuur | 255 | ||
| Bloedtoevoer en innervatie, lymfedrainage | 255 | ||
| Functies | 255 | ||
| Ondersteuning en doorgankelijkheid. | 255 | ||
| Mucociliair transport. | 256 | ||
| Hoestreflex. | 256 | ||
| Opwarming, bevochtiging en filtering. | 256 | ||
| Longen | 256 | ||
| Positie en grove structuur (fig. 10.13) | 256 | ||
| De top of apex | 256 | ||
| De basis | 256 | ||
| Het costale oppervlak | 256 | ||
| Het mediale oppervlak | 256 | ||
| Pleura en pleuraholte | 258 | ||
| De pleura visceralis of pulmonalis | 258 | ||
| De pleura parietalis | 258 | ||
| De pleuraholte | 258 | ||
| Binnenzijde van de longen | 258 | ||
| Pulmonale bloedvoorziening (fig. 10.16) | 258 | ||
| Bronchiën en bronchiolen | 259 | ||
| De rechter stambronchus. | 259 | ||
| De linker stambronchus. | 259 | ||
| Structuur 10.4 | 259 | ||
| Structurele wijzigingen in de bronchiale doorgangen | 259 | ||
| Kraakbeen. | 259 | ||
| Gladde spier. | 259 | ||
| Epitheelbekleding. | 259 | ||
| Bloedtoevoer en innervatie, lymfeafvoer | 259 | ||
| Functies | 260 | ||
| Regulatie van luchttoevoer. | 260 | ||
| Respiratoire bronchiolen en alveoli 10.5 | 260 | ||
| Structuur | 260 | ||
| De innervatie van bronchiolen | 260 | ||
| Functies | 261 | ||
| Externe respiratie. | 261 | ||
| Verdediging tegen infectie. | 261 | ||
| Opwarming en bevochtiging. | 261 | ||
| Respiratie | 261 | ||
| Ademhaling (pulmonale ventilatie). | 261 | ||
| Gasuitwisseling. | 261 | ||
| Ademhaling | 261 | ||
| Ademhalingsspieren | 261 | ||
| Tussenribspieren | 261 | ||
| Musculi intercostales externi | 262 | ||
| Musculi intercostales interni | 262 | ||
| Diafragma 10.7 | 262 | ||
| Bijkomende ademhalingsspieren (fig. 10.22A) | 262 | ||
| Ademhalingscyclus 10.8 | 262 | ||
| Inspiratie | 263 | ||
| Expiratie | 264 | ||
| Fysiologische variabelen die van invloed zijn op de ademhaling | 264 | ||
| Elasticiteit. | 264 | ||
| Compliantie. | 264 | ||
| Luchtwegweerstand. | 264 | ||
| Longvolumes en -capaciteiten (fig. 10.23) | 264 | ||
| Teugvolume (TV). | 264 | ||
| Inspiratoir reservevolume (IRV). | 264 | ||
| Inspiratoire longcapaciteit (IC). | 264 | ||
| Functionele residuale capaciteit (FRC). | 264 | ||
| Expiratoir reservevolume (ERV). | 264 | ||
| Residuaal volume (RV). | 264 | ||
| Vitale longcapaciteit (VC). | 264 | ||
| Totale longcapaciteit (TLC). | 264 | ||
| Alveolaire ventilatie. | 264 | ||
| Gasuitwisseling | 265 | ||
| Samenstelling van de lucht | 265 | ||
| Alveolaire lucht | 265 | ||
| Diffusie van gassen | 265 | ||
| Externe respiratie (fig. 10.24A) 10.9 | 265 | ||
| Interne respiratie (fig. 10.24B) 10.10 | 266 | ||
| Gastransport in de bloedbaan | 266 | ||
| Zuurstof | 267 | ||
| Koolstofdioxide | 267 | ||
| Regulatie van de lucht- en bloedstroming in de long | 267 | ||
| Regulatie van de ademhaling | 267 | ||
| Het ademhalingscentrum | 267 | ||
| Chemoreceptoren | 267 | ||
| Centrale chemoreceptoren. | 267 | ||
| Perifere chemoreceptoren. | 267 | ||
| Lichaamsoefening en ademhaling | 268 | ||
| Andere factoren die de ademhaling beïnvloeden | 268 | ||
| Het verouderingsproces en het respiratoire systeem | 268 | ||
| Aandoeningen van de bovenste luchtwegen | 270 | ||
| Infecties en ontstekingen | 270 | ||
| Verkoudheid en griep | 270 | ||
| Sinusitis (bijholteontsteking) | 270 | ||
| Tonsillitis | 270 | ||
| Faryngitis, lanyngitis en tracheïtis | 270 | ||
| Difterie (kroep) | 270 | ||
| Hooikoorts (allergische rhinitis) | 271 | ||
| Obstructieve longziekten | 271 | ||
| Bronchitis | 271 | ||
| Acute bronchitis | 271 | ||
| Chronische bronchitis | 271 | ||
| De slijmklieren groeien in omvang en aantal. | 271 | ||
| Oedeem en andere ontstekingsprocessen. | 271 | ||
| Trilhaarcellen nemen af in aantal en activiteit. | 271 | ||
| Fibrose van de luchtwegen. | 271 | ||
| Kortademigheid (dyspnoe). | 271 | ||
| Emfyseem (fig. 10.28, 10.29) | 271 | ||
| Longemfyseem | 271 | ||
| Panacinair emfyseem | 272 | ||
| Centrilobulair emfyseem | 272 | ||
| Interstitieel emfyseem | 272 | ||
| Astma (fig. 10.30) | 272 | ||
| Atopisch astma | 273 | ||
| Niet-atopisch astma | 273 | ||
| Bronchiëctasie | 273 | ||
| Cystische fibrose (mucoviscidose, taaislijmziekte) | 274 | ||
| Restrictieve aandoeningen | 274 | ||
| Beroepsziekten van de longen | 274 | ||
| Stoflong (pneumoconiose) | 274 | ||
| Silicose | 275 | ||
| Asbestose | 275 | ||
| Extrinsieke allergische alveolitis | 275 | ||
| Pulmonaire toxinen | 275 | ||
| Paraquat. | 275 | ||
| Geneesmiddelen. | 275 | ||
| Hooggeconcentreerde zuurstoftherapie. | 275 | ||
| Longinfecties | 275 | ||
| Pneumonie of longontsteking (fig. 10.31) | 276 | ||
| Zwak hoesten. | 276 | ||
| Schade aan het luchtwegepitheel. | 276 | ||
| Verstoorde alveolaire fagocytose. | 276 | ||
| Hospitalisatie. | 276 | ||
| Andere factoren. | 276 | ||
| Causatieve organismen | 276 | ||
| Lobaire pneumonie (fig. 10.31A) | 276 | ||
| Bronchopneumonie (fig. 10.31B) | 276 | ||
| Longabces | 277 | ||
| Infectiebronnen | 277 | ||
| Gevolgen | 277 | ||
| Tuberculose (tbc) | 277 | ||
| Longtuberculose | 277 | ||
| Primaire tuberculose | 277 | ||
| Secundaire tuberculose | 277 | ||
| Extrapulmonale tuberculose | 277 | ||
| Miliaire tuberculose | 277 | ||
| Tuberculose van de lymfeklieren | 277 | ||
| Tuberculose van botten en gewrichten | 278 | ||
| Andere betrokken weefsels | 278 | ||
| Longtumoren | 278 | ||
| Bronchuscarcinoom | 278 | ||
| Uitzaaiing van bronchuscarcinomen | 278 | ||
| Plaatselijke uitzaaiing. | 278 | ||
| Lymfatische uitzaaiing. | 278 | ||
| Uitzaaiing via bloed. | 278 | ||
| Pleuraal mesothelioom | 278 | ||
| Longcollaps (fig. 10.32) | 278 | ||
| Obstructie van een luchtweg (resorptieatelectase, fig. 10.32A) | 279 | ||
| Verstoorde werking van surfactant | 279 | ||
| Compressiecollaps | 279 | ||
| Pneumothorax (klaplong) | 279 | ||
| Spontane pneumothorax. | 279 | ||
| Traumatische pneumothorax. | 279 | ||
| Spanningspneumothorax (fig. 10.33). | 279 | ||
| Hemothorax | 279 | ||
| Pleurale effusie | 280 | ||
| Alveolaire hypoventilatie | 280 | ||
| Hoofdstuk 11 Voeding | 281 | ||
| Evenwichtige voeding | 282 | ||
| Brood, rijst, aardappelen en pasta | 283 | ||
| Groente en fruit | 283 | ||
| Melk en zuivelproducten | 283 | ||
| Vlees, vis, eieren, bonen | 283 | ||
| Voedingsmiddelen met een hoog vet- en/of suikergehalte | 284 | ||
| Extra aanbevelingen | 284 | ||
| Mensen met specifieke voedingsvereisten | 284 | ||
| Voedingstoffen | 284 | ||
| Koolhydraten | 284 | ||
| Monosachariden | 284 | ||
| Disachariden | 284 | ||
| Polysachariden | 284 | ||
| Functies van koolhydraten | 284 | ||
| Eiwitten (stikstofhoudende voedingsmiddelen) | 285 | ||
| Aminozuren (zie fig. 2.8) | 285 | ||
| Stikstofbalans | 285 | ||
| Biologische waarde van eiwitten | 285 | ||
| Functies van eiwitten | 285 | ||
| Vetten | 285 | ||
| Vetten (triglyceriden) | 285 | ||
| Cholesterol | 286 | ||
| Functies van vetten | 286 | ||
| Vitaminen | 286 | ||
| Vetoplosbare vitaminen | 286 | ||
| Vitamine A (retinol) | 286 | ||
| Vitamine D | 287 | ||
| Vitamine E | 287 | ||
| Vitamine K | 287 | ||
| Wateroplosbare vitaminen | 287 | ||
| Vitamine B-complex | 287 | ||
| Vitamine B1 (thiamine). | 287 | ||
| Vitamine B2 (riboflavine). | 287 | ||
| Vitamine B3 (niacine). | 287 | ||
| Vitamine B6 (pyridoxine). | 288 | ||
| Vitamine B12 (cobalamine). | 288 | ||
| Foliumzuur. | 288 | ||
| Pantotheenzuur. | 288 | ||
| Biotine. | 288 | ||
| Vitamine C (ascorbinezuur) | 288 | ||
| Mineralen, spoorelementen en water | 288 | ||
| Mineralen en spoorelementen | 288 | ||
| Calcium | 288 | ||
| Fosfaat | 288 | ||
| Natrium | 289 | ||
| Kalium | 289 | ||
| IJzer | 289 | ||
| Jodium | 289 | ||
| Water | 289 | ||
| Functies van water | 289 | ||
| Niet-verteerbare polysacharide (NSP) | 289 | ||
| Functies van NSP (voedingsvezel) | 290 | ||
| Voeding en het verouderingsproces | 290 | ||
| Voedingsstoornissen bij oudere volwassenen | 290 | ||
| Ondervoeding | 290 | ||
| Obesitas | 290 | ||
| Vitaminetekort | 290 | ||
| Constipatie | 291 | ||
| Voedingsstoornissen | 292 | ||
| Eiwit-energieondervoeding (PEM) | 292 | ||
| Kwashiorkor | 292 | ||
| Marasmus | 292 | ||
| Malabsorptie | 292 | ||
| Obesitas (zwaarlijvigheid) | 292 | ||
| Aandoeningen met implicaties voor de voeding | 293 | ||
| Extra leesmateriaal | 293 | ||
| Hoofdstuk 12 Het spijsverteringsstelsel | 295 | ||
| Opname. | 297 | ||
| Peristaltiek. | 297 | ||
| Vertering. | 297 | ||
| Absorptie. | 297 | ||
| Uitscheiding. | 297 | ||
| Organen van het spijsverteringsstelsel (fig. 12.1) | 297 | ||
| Spijsverteringskanaal | 297 | ||
| Hulporganen | 297 | ||
| Algemene structuur van het spijsverteringskanaal (fig. 12.2) | 298 | ||
| Adventitia of serosa | 298 | ||
| Peritoneum | 298 | ||
| Spierlaag | 299 | ||
| Submucosa | 299 | ||
| Mucosa | 299 | ||
| Slijmvlies | 299 | ||
| Zenuwvoorziening | 300 | ||
| Parasympatische voorziening. | 300 | ||
| Sympathische voorziening. | 300 | ||
| Mond (fig. 12.7) | 300 | ||
| Tong | 301 | ||
| Bloedtoevoer | 302 | ||
| Zenuwvoorziening | 302 | ||
| Functies van de tong | 302 | ||
| Tanden en kiezen | 302 | ||
| Functies van het gebit | 302 | ||
| Structuur van tanden en kiezen (fig. 12.12) | 302 | ||
| Bloedtoevoer | 303 | ||
| Zenuwvoorziening | 303 | ||
| Speekselklieren (fig. 12.13) | 304 | ||
| Oorspeekselklieren | 304 | ||
| Onderkaakspeekselklieren | 304 | ||
| Ondertongspeekselklieren | 304 | ||
| Structuur van de speekselklieren | 304 | ||
| Bloedtoevoer | 304 | ||
| Samenstelling van speeksel | 304 | ||
| Uitscheiding van speeksel | 304 | ||
| Functies van speeksel | 305 | ||
| Chemische vertering van polysachariden | 305 | ||
| Smering van voedsel | 305 | ||
| Schoonmaken en smeren van de mond | 305 | ||
| Niet-specifieke verdediging | 305 | ||
| Smaak | 305 | ||
| Pharynx (keelholte) | 305 | ||
| Bloedtoevoer | 305 | ||
| Zenuwvoorziening | 305 | ||
| Oesophagus (slokdarm) (fig. 12.14) | 305 | ||
| Structuur van de oesophagus | 306 | ||
| Bloedtoevoer | 306 | ||
| Arterieel. | 306 | ||
| Veneuze afvoer. | 306 | ||
| Functies van de mond, pharynx en oesophagus | 306 | ||
| Vorming van de spijsbrok | 306 | ||
| Slikken (deglutitie) (fig. 12.16) | 307 | ||
| 1. De orale fase. | 307 | ||
| 2. De faryngale fase. | 307 | ||
| 3. De oesofagiale fase. | 307 | ||
| Maag | 307 | ||
| Organen die aan de maag gerelateerd zijn (fig. 12.17) | 307 | ||
| Structuur van de maag (fig. 12.18) | 307 | ||
| De maagwand | 308 | ||
| Spierlaag (fig. 12.19). | 308 | ||
| Mucosa. | 308 | ||
| Bloedtoevoer. | 309 | ||
| Maagsap en de functies van de maag | 309 | ||
| Maagsap | 309 | ||
| Functies van het maagsap | 310 | ||
| Uitscheiding van maagsap | 310 | ||
| 1. Cefalische fase. | 310 | ||
| 2. Gastrische fase. | 310 | ||
| 3. Intestinale fase. | 310 | ||
| Functies van de maag | 311 | ||
| Dunne darm (fig. 12.23 en 12.24) | 311 | ||
| Duodenum. | 311 | ||
| Jejunum. | 312 | ||
| Ileum. | 312 | ||
| Structuur van de dunne darm | 312 | ||
| Peritoneum | 312 | ||
| Mucosa | 312 | ||
| Bloedtoevoer | 312 | ||
| Darmsap | 313 | ||
| Functies van de dunne darm | 313 | ||
| Chemische vertering in de dunne darm | 313 | ||
| Pancreassap | 313 | ||
| Functies | 313 | ||
| Vertering van eiwitten. | 313 | ||
| Vertering van koolhydraten. | 314 | ||
| Vertering van vetten. | 314 | ||
| 4 Bescherming en overleving | 371 | ||
| Section 4_text | 371 | ||
| Hoofdstuk 14 De huid | 373 | ||
| De huid | 374 | ||
| Structuur van de huid | 374 | ||
| Epidermis | 374 | ||
| Dermis (fig. 14.2) | 375 | ||
| Bloed- en lymfevaten. | 375 | ||
| Sensorische zenuweinden. | 375 | ||
| Zweetklieren | 376 | ||
| Haren | 376 | ||
| Arrector pilorum (fig. 14.2). | 377 | ||
| De talgklieren (fig. 14.2). | 377 | ||
| Nagels (fig. 14.6) | 377 | ||
| Functies van de huid | 377 | ||
| Bescherming | 377 | ||
| Regulering van de lichaamstemperatuur | 377 | ||
| Warmteproductie | 378 | ||
| Warmteverlies | 378 | ||
| Mechanismen van warmteverlies (fig. 14.7). | 378 | ||
| Regulatie van de lichaamstemperatuur | 379 | ||
| Activiteit van de zweetklieren. | 379 | ||
| Regulering van de bloedstroom door de huid. | 379 | ||
| Koorts | 379 | ||
| Onderkoeling | 379 | ||
| Vorming van vitamine D | 379 | ||
| Gevoel in de huid | 379 | ||
| Absorptie | 379 | ||
| Uitscheiding | 380 | ||
| Wondgenezing | 380 | ||
| Voorwaarden voor een goede wondgenezing | 380 | ||
| Systemische factoren. | 380 | ||
| Plaatselijke factoren. | 380 | ||
| Primaire wondheling | 380 | ||
| Ontsteking. | 380 | ||
| Proliferatie (vermenigvuldiging). | 380 | ||
| Maturatie. | 380 | ||
| Secundaire wondheling | 380 | ||
| Ontsteking. | 381 | ||
| Proliferatie. | 381 | ||
| Maturatie of differentiatie. | 381 | ||
| Fibrose (littekenvorming) | 381 | ||
| Verklevingen. | 381 | ||
| Fibrose van infarcten. | 381 | ||
| Verschrompeling. | 381 | ||
| Complicaties bij het helen van wonden | 382 | ||
| Infectie. | 382 | ||
| De gevolgen van veroudering van de huid | 382 | ||
| Huidaandoeningen | 384 | ||
| Infecties | 384 | ||
| Virusinfecties | 384 | ||
| Humaan papillomavirus (HPV) | 384 | ||
| Herpesvirussen | 384 | ||
| Bacteriële infecties | 384 | ||
| Impetigo | 384 | ||
| Cellulitis | 384 | ||
| Schimmelinfecties (mycose) | 384 | ||
| Ringworm en tinea pedis (zwemmerseczeem) | 384 | ||
| Niet-besmettelijke ontstekingen | 384 | ||
| Dermatitis (eczeem) | 384 | ||
| Psoriasis | 384 | ||
| Acne vulgaris | 385 | ||
| Decubitus | 385 | ||
| Predisponerende factoren | 385 | ||
| Brandwonden | 385 | ||
| Complicaties van brandwonden | 386 | ||
| Uitdroging en hypovolemie. | 386 | ||
| Shock. | 386 | ||
| Onderkoeling. | 386 | ||
| Infectie. | 386 | ||
| Nierfalen. | 386 | ||
| Contracturen. | 386 | ||
| Kwaadaardige tumoren | 386 | ||
| Basaalcelcarcinoom | 386 | ||
| Maligne melanoom | 386 | ||
| Kaposi-sarcoom | 386 | ||
| Hoofdstuk 15 Weerstand en immuniteit | 387 | ||
| Niet-specifieke afweermechanismen. | 388 | ||
| Specifieke afweermechanismen. | 388 | ||
| Niet-specifieke afweermechanismen | 388 | ||
| Afweer aan het lichaamsoppervlak | 388 | ||
| Fagocytose 15.1 | 388 | ||
| Natuurlijke antimicrobiële stoffen | 389 | ||
| Zoutzuur. | 389 | ||
| Lysozym. | 389 | ||
| Antilichamen. | 389 | ||
| Speeksel. | 389 | ||
| Interferonen. | 389 | ||
| Complement 15.2. | 389 | ||
| Ontstekingsreactie 15.3 | 389 | ||
| Oorzaken van ontstekingen | 389 | ||
| Acute ontsteking | 389 | ||
| Toename van de bloedtoevoer | 390 | ||
| Toename van de productie van weefselvocht | 390 | ||
| Migratie van leukocyten | 391 | ||
| Chemotaxis. | 391 | ||
| Verhoogde temperatuur | 391 | ||
| Pijn | 391 | ||
| Suppuratie (pusvorming) | 391 | ||
| De afloop van acute ontstekingen | 391 | ||
| Volledige resolutie. | 391 | ||
| Chronische ontsteking. | 391 | ||
| Chronische ontsteking | 391 | ||
| Immunologische bewaking | 391 | ||
| Immuniteit | 392 | ||
| Gerichtheid. | 392 | ||
| Geheugen. | 392 | ||
| Tolerantie. | 392 | ||
| Lymfocyten | 392 | ||
| T-cellen | 392 | ||
| B-cellen | 392 | ||
| Celgemedieerde immuniteit 15.4 | 392 | ||
| Cytotoxische T-cellen | 393 | ||
| Helper-T-cellen | 393 | ||
| Suppressor-T-cellen | 393 | ||
| Memory-T-cellen | 393 | ||
| Humorale (antigeen-antilichaam-) immuniteit 15.5 | 394 | ||
| Plasmacellen | 394 | ||
| Memory-B-cellen | 394 | ||
| Verworven immuniteit | 395 | ||
| De primaire reactie. | 395 | ||
| De secundaire respons. | 395 | ||
| Actieve natuurlijk verworven immuniteit | 395 | ||
| Actieve kunstmatig verworven immuniteit | 395 | ||
| Passieve natuurlijk verworven immuniteit | 396 | ||
| Passieve kunstmatig verworven immuniteit | 396 | ||
| Samenvatting van de immuun reactie op bacteriële infecties | 396 | ||
| Veroudering en immuniteit | 396 | ||
| Abnormale immuunfunctie | 397 | ||
| Overgevoeligheid (allergie) 15.7 | 397 | ||
| Type I-reactie of anafylactische reactie | 397 | ||
| Type II-reactie of cytotoxische reactie | 397 | ||
| Type III-reactie of immuuncomplexreactie | 397 | ||
| Type IV-reactie of celgemedieerde reactie | 397 | ||
| Auto-immuunziekte | 397 | ||
| Immuundeficiëntie | 397 | ||
| Acquired immune deficiency syndrome (aids) | 398 | ||
| Fasen van hiv-infectie. | 399 | ||
| Hoofdstuk 16 Het bewegingsapparaat | 401 | ||
| Bot | 402 | ||
| Functies van botten | 402 | ||
| Soorten botten | 402 | ||
| Pijpbeenderen. | 402 | ||
| Korte, onregelmatige en platte beenderen en sesambeentjes. | 402 | ||
| Botstructuur | 402 | ||
| Pijpbeenderen | 402 | ||
| Bloedvoorziening en zenuwen | 403 | ||
| Korte, onregelmatige en platte beenderen en sesambeentjes | 403 | ||
| Microscopische botstructuur | 403 | ||
| Botcellen | 403 | ||
| Osteoblasten | 403 | ||
| Osteocyten | 404 | ||
| Osteoclasten | 404 | ||
| Compact (corticaal) bot | 404 | ||
| Spongieus bot | 404 | ||
| Botvorming 16.1 | 405 | ||
| Ontwikkeling van pijpbeenderen | 405 | ||
| Hormonale regulatie van botgroei | 406 | ||
| Beweging en bot | 406 | ||
| Voedingsgewoonten en bot | 406 | ||
| Botmarkeringspunten | 406 | ||
| Botgenezing 16.2 | 407 | ||
| Factoren die genezing van botbreuken vertragen | 407 | ||
| Weefselfragmenten tussen de botstukken. | 407 | ||
| Onvoldoende bloedvoorziening. | 407 | ||
| Ongelijk gerichte botstukken. | 408 | ||
| Blijvende beweeglijkheid van de botstukken. | 408 | ||
| Diversen. | 408 | ||
| Complicaties bij breuken | 408 | ||
| Infectie (osteomyelitis, p. 447). | 408 | ||
| Vetembolieën. | 408 | ||
| Axiale skelet | 408 | ||
| Sinussen | 408 | ||
| Schedel (fig. 16.10 en 16.11) | 410 | ||
| Cranium cerebrale (hersenschedel) | 410 | ||
| Os frontale | 410 | ||
| Ossa parietalia | 410 | ||
| Ossa temporalia (fig. 16.12) | 411 | ||
| Os occipitale (fig. 16.13) | 411 | ||
| Os sphenoidale (fig. 16.14) | 411 | ||
| Os ethmoidale (fig. 16.15) | 411 | ||
| Cranium viscerale (aangezichtsschedel) | 412 | ||
| Ossa zygomatica | 412 | ||
| Os maxilla | 412 | ||
| Ossa nasalia | 413 | ||
| Ossa lacrimalia | 413 | ||
| Os vomer | 413 | ||
| Ossa palatina | 413 | ||
| Conchae nasales inferiores | 413 | ||
| Os mandibula (fig. 16.17) | 413 | ||
| Os hyoideum | 413 | ||
| Fontanellen van de schedel (fig. 16.18) | 413 | ||
| Functies van de schedel | 414 | ||
| Wervelkolom (columna vertebralis) (fig. 16.19) 16.3 | 414 | ||
| Kenmerken van een wervel (fig. 16.20) | 414 | ||
| Het wervellichaam (corpus vertebrae). | 414 | ||
| De wervelboog (arcus vertebrae). | 414 | ||
| Wervelkenmerken, specifiek per gebied | 415 | ||
| Halswervels (fig. 16.21) | 415 | ||
| Thoracale wervels (fig. 16.23) | 415 | ||
| Lumbale wervels (fig. 16.20) | 415 | ||
| Os sacrum (heiligbeen) (fig. 16.24) | 415 | ||
| Os coccygis (fig. 16.24) | 415 | ||
| Kenmerken van de wervelkolom | 416 | ||
| Tussenwervelschijven | 416 | ||
| Foramina intervertebralia | 417 | ||
| Ligamenten van de wervelkolom (fig. 16.25) | 417 | ||
| Krommingen in de wervelkolom (fig. 16.27) | 417 | ||
| Bewegingen van de wervelkolom | 417 | ||
| Functies van de wervelkolom | 418 | ||
| Borstkas (fig. 16.28) | 418 | ||
| Borstbeen (sternum) (fig. 16.29) | 418 | ||
| Ribben (costae) | 419 | ||
| Appendiculaire skelet | 419 | ||
| Schoudergordel en bovenste extremiteit | 419 | ||
| De schoudergordel | 419 | ||
| Clavicula (sleutelbeen) (fig. 16.31) | 419 | ||
| Scapula (schouderblad) (fig. 16.32) | 419 | ||
| De bovenste extremiteit | 420 | ||
| Humerus (opperarmbeen) (fig. 16.33) | 420 | ||
| Ulna en radius (spaakbeen) (fig. 16.34) | 421 | ||
| Ossa carpi (handwortelbeentjes) (fig. 16.35) | 421 | ||
| Ossa metacarpi (middenhandsbeentjes) | 421 | ||
| Ossa digitorum manus of phalanges (vingerkootjes) | 422 | ||
| Bekkengordel en onderste extremiteit | 422 | ||
| De bekkengordel | 422 | ||
| Os coxae (heupbeen) (fig. 16.36) | 422 | ||
| Het pelvis (fig. 16.37) | 422 | ||
| Verschillen tussen het mannelijke en het vrouwelijke bekken (fig. 16.38). | 422 | ||
| De onderste extremiteit | 422 | ||
| Os femoris of femur (dijbeen) (fig. 16.39) | 422 | ||
| Os fibula (kuitbeen) (fig. 16.40) | 423 | ||
| Os tibia (scheenbeen) (fig. 16.40) | 423 | ||
| Fibula (kuitbeen) (fig. 16.40) | 423 | ||
| Patella (knieschijf) | 424 | ||
| Ossa tarsi (voetwortelbeentjes) (fig. 16.41) | 424 | ||
| Ossa metatarsi (middenvoetsbeentjes) (fig. 16.41) | 424 | ||
| Falangen (teenkootjes) (fig. 16.41) | 424 | ||
| Voetgewelven. | 424 | ||
| Musculus tibialis posterior. | 425 | ||
| Korte voetmusculatuur. | 425 | ||
| Ligamentum calcaneonaviculare plantare. | 425 | ||
| Ligamenta plantaria en membrana interossei. | 425 | ||
| Gewrichten | 425 | ||
| Fibreuze (bindweefselige) gewrichten | 425 | ||
| Kraakbeengewrichten | 425 | ||
| Synoviale gewrichten | 426 | ||
| Kenmerken van een synoviaal gewricht | 426 | ||
| Gewrichts- of hyalien kraakbeen | 426 | ||
| Gewrichtskapsel | 426 | ||
| Membrana synovialis | 426 | ||
| Synoviaal vocht. | 426 | ||
| Andere intracapsulaire structuren | 426 | ||
| Extracapsulaire structuren | 426 | ||
| Zenuw- en bloedvoorziening | 426 | ||
| Bewegingen in synoviale gewrichten | 426 | ||
| Soorten synoviale gewrichten | 426 | ||
| Kogelgewricht. | 427 | ||
| Scharniergewricht. | 427 | ||
| Glijgewricht. | 427 | ||
| Draaigewricht. | 427 | ||
| Ellipsoïde gewricht. | 427 | ||
| Zadelgewricht. | 427 | ||
| Belangrijkste synoviale gewrichten van de ledematen 16.4 | 427 | ||
| Schoudergewricht (articulatio humeri) (fig. 16.47) | 427 | ||
| Spieren en bewegingen (zie fig. 16.65) | 428 | ||
| Ellebooggewricht (figuur 16.48) | 428 | ||
| Verklarende woordenlijst | 489 | ||
| Normaalwaarden | 497 | ||
| SI-eenheden, maten en symbolen | 497 | ||
| Concentratie waterstofionen (pH) | 497 | ||
| Enkele normale plasmawaarden bij volwassenen | 497 | ||
| Arteriële bloedgaswaarden | 497 | ||
| Bloeddruk | 498 | ||
| Polssnelheid | 498 | ||
| Ademhalingsnelheid | 498 | ||
| Bloedtelling | 498 | ||
| Voeding | 498 | ||
| Urine | 498 | ||
| Lichaamstemperatuur | 498 | ||
| Liquordruk | 498 | ||
| Intraoculaire druk | 498 | ||
| Register | 499 | ||
| A | 499 | ||
| B | 501 | ||
| C | 503 | ||
| D | 505 | ||
| E | 506 | ||
| F | 507 | ||
| G | 508 | ||
| H | 509 | ||
| I | 511 | ||
| J | 512 | ||
| K | 512 | ||
| L | 512 | ||
| M | 514 | ||
| N | 516 | ||
| O | 517 | ||
| P | 518 | ||
| R | 520 | ||
| S | 521 | ||
| T | 523 | ||
| U | 524 | ||
| V | 525 | ||
| W | 527 | ||
| Z | 527 |